اعتبار اسنادی اتکایی چیست؟
اسناد اعتباری اتکایی شامل دو اعتبار اسنادی (LC) است که برای تأمین مالی یک معامله استفاده شده است. اعتبار اسنادی اتکایی معمولاً در معامله ای متشکل از یک واسطه بین خریدار و فروشنده بعنوان کارگزار استفاده می شود.
اسناد اعتباری اتکایی در واقع از دو اسناد اعتباری متمایز تشکیل شده است: یکی صادر شده توسط بانک خریدار به واسطه و دیگری صادر شده توسط بانک واسطه به فروشنده. زمانی که اعتبار اسنادی اول صادر می‌شود، واسطه به بانک خود می رود و یک اعتبار اسنادی دوم صادر کرده که ذینفع آن، فروشنده کالا است.
بدین ترتیب فروشنده پس از تحقق شرایط قرارداد و ارائه مستندات مناسب به بانک واسطه از پرداخت مبلغی اطمینان می کند. در بعضی موارد ممکن است فروشنده حتی نداند که خریدار نهایی کالا چه کسی است.
همانطور که اغلب در مورد اعتبار اسنادیها اتفاق می افتد، اسناد اعتباری اتکایی در اصل در معاملات بین المللی استفاده می شوند که اعتبار اسنادی اول وثیقه اعتبار اسنادی دوم است.
اسناد اعتباری اتکایی در اصل جایگزین اعتبار دو بانک صادرکننده به خریدار و واسطه هستند و از این رو، ممکن است تجارت طرفهایی را تسهیل کنند که با مسافتهای طولانی با یکدیگر تجارت دارند و ممکن است در غیر این صورت نتوانند اعتبار یکدیگر را تأیید کنند.
نمونه از تراکنش اعتبار اسنادی اتکایی:
به عنوان مثال ، فرض کنید شرکت الف در ایران است و پسته صادر می‌کند. کارگزار ب، یک شرکت بازرگانی عام مستقر در روسیه است؛. شرکت ج که در کشور کره جنوبی واقع شده است، می خواهد پسته ایران را خریداری کند. کارگزار ب، واسط این تجارت است. شرکت ایرانی نمی خواهد ریسک عدم پرداخت شرکت کره ای را بپذیرد. کارگزار ب، به دلیل شناخت بازار کره جنوبی، می تواند این معامله را مدیریت کند.
ابتدا شرکت کره‌ای به ووری بانک کره جنوبی مراجعه می کند و یک اعتبار اسنادی برای شرکت روسی که در بانک VTB روسیه حساب دارد افتتاح می کند. ابزار این گشایش اعتبار پیام رسان سوئیفت است. آنگاه بعد از گشایش اعتبار اسنادی اول، شرکت روسی از بانک VTB می خواهد که یک اعتبار اسنادی دوم (به پشتوانه اعتبار اسنادی اول)، برای صادرکننده ایرانی که در شعبه جردن بانک ملی ایران در حساب دارد افتتاح نماید. ابزار افتتاح اعتبار اسنادی دوم، پیام رسان مالی ایران - سپام - است که اخیرا به پیام رسان مالی روسیه (SPFS) متصل شده است. برای گشایش اعتبار اسنادی دوم، دیگر از پیام رسان سوئیفت استفاده نمی شود، چرا که سوئیفت توسط کشور ثالث رصد می شود.
در این شرایط، شعبه جردن بانک ملی ایران مطمئن است که بانک VTB روسیه وجه معامله را پرداخت می کند و بانک VTB روسیه هم مطمئن است که ووری بانک کره، وجه معامله را در سررسید پرداخت می کند. بدین ترتیب ریسک این معامله برای کلیه ذینفعان حل شده است و در این شرایط دشوار که ارایه خدمات اعتبار اسنادی به دشواری صورت می گیرد، بازرگان ایرانی می‌تواند از این سرویس استفاده نماید. چنانچه پیام رسان مالی ایران (سپام)، به دیگر کشورها، از جمله ترکیه و هند نیز متصل شود، استفاده از اعتبار اسنادی اتکایی برای تجارت با اروپا، ژاپن و دیگر مناطق جهان نیز امکان پذیر خواهد بود.
بطور خلاصه:
- اسناد اعتباری اتکایی معمولاً در معامله ای انجام می شود که واسطه ای بین خریدار و فروشنده باشد؛
- اسناد اعتباری اتکایی معمولا در معاملات بین المللی استفاده می شود؛
- برای اتصال به ایران، باید پیام رسان مالی تغییر کند.