1. مقدمه

همزمان با رشد تجارت برون­ مرزی چین، بانک مرکزی این کشور بین­ المللی کردن یوآن را در دستور کار خود قرار داد. در طول 10 سال گذشته، تجارت با یوآن بطور چشمگیری افزایش یافته است؛ مطابق با گزارش بانک تسویه بین الملل، در طول این سالها، ارز ملی چین، با پشت­ سر گذاشتن 22 ارز دیگر، به رتبه پنجم ارزهای پراستفاده در جهان رسیده است. در اوایل سال 2003، هنگ­ کنگ بعنوان اولین مرکز یوآن خارج ار چین انتخاب شد که تاکنون نیز موقعیت ممتاز خود را در بین مراکز پایاپای یوآن حفظ نموده است.

مرکز پایاپای یوان، ابزار دیگری است که توسط بانک مرکزی چین برای استفاده بیشتر از یوآن در دستور کار قرار داده است. افزایش استفاده بین­ المللی از یوآن، باعث تجمع بیش از یک تریلیون یوآن، در 5 مرکز بزرگ پایاپای یوآن شده است (1).

مرکز پایاپای یوآن، انجام فرآیندهای پایاپای و تسویه تراکنشهای یوانی را در خارج از چین امکان ­پذیر می سازد؛ بنابراین، تاخیرهای مرتبط با تراکنشهای پایاپای و تسویه در چین و توسط بانک مرکزی این کشور از بین می ­رود. انجام فرآیندهای پایاپای و تسویه بصورت لحظه­ ای، به طرفین امکان می­ دهد که پرداخت و دریافت وجوه را بصورت مستمر ادامه دهند که این امر به نوبه خود، نقدینگی یوآنی را افزایش می ­دهد.

پایاپای کردن یوآن در یک مرکز خارج از چین می­تواند از طریق شعب بانکهای چینی در خارج یا یک بانک پایاپای محلی صورت پذیرد. اولین بانک پایاپای یوآن در خارج از چین در سال 2003 ایجاد شد، زمانیکه بانک مرکزی چین و مقام پولی هنگ­ کنگ بانک چین (شعبه هنگ­ کنگ) را بعنوان یک بانک پایاپای برای یوآن خارج از چین در نظر گرفتند (2).

اگر یک بانک پایاپای یوآن، نزد بانک مرکزی چین، حساب تسویه داشته باشد و عضو سامانه CNAPS چین هم باشد، عملیات تسویه می­تواند در آن بانک انجام شود. بعنوان مثال، بنک­ آو چاینا (شعبه هنگ­ کنگ)، یک حساب تسویه نزد بانک مرکزی چین داشته و عضو CNAPS نیز می ­باشد. حال اگر سایر بانکها در هنگ­ کنگ بخواهند به سیستم تسویه یوآن بپیوندند، باید یک حساب نزد بنک ­آو چاینا (شعبه هنگ­ کنگ)، داشته باشند.

علاوه بر ارایه خدمات پایاپای و تسویه، یک مرکز یوآن خارج از چین ممکن دیگر سرویسها - مانند تبدیل ارز، افتتاح حسابهای سپرده یوآنی و ارایه وامهای یوانی - را ارایه نماید. این امر صدور اوراق بهادار یوانی دولتی یا شرکتی را همراه با دیگر ابزارها و مشتقات مالی تسهیل می­ نماید (2).

2. مرکز پایاپای یوآن چیست؟

2-1. مدل بانک پایاپای

یک بانک پایاپای^[1] به بانکها در دیگر کشورها به عنوان یک نهاد عمومی، حساب یوآنی ارایه می­ کند. بانک هایی که از خدمات بانک پایاپای استفاده می­ کنند، نهاد صاحب­ حساب تلقی می ­شوند. تراز این حسابها بوسیله سپرده ­های یوانی کارگزارها در بانک مرکزی چین پوشش داده می­شود. بر این اساس، بانک پایاپای یوآن، باید مورد تایید و نظارت در چین و بانک مرکزی کشور دیگر (که بانک پایاپای در آن فعالیت می­ کند) باشد.

بانک پایاپای یوآن انتقالات اعتباری بین حساب های افراد را پردازش می ­کند، زیرساختهای مورد نیاز را فرآهم می­ کند و مسئول کل فرآیند پرداخت است. مدیریت بانک پایاپای یوآن، مسئول اداره و کنترل کسب­ وکار این بانک است. خدمات پایاپای یوآن با توجه به شرایط و مقررات کلی آن بانک ارایه می­ شود. صاحبان حساب ها از طریق بانک پایاپای یوآن به نقدینگی یوآنی دسترسی دارند، برای مثال:

• پرداختهای یوآنی وارده یا صادره (پرداختهای مشتریان، انتقالات نقدینگی بین حسابها)؛
• خطوط اعتباری یوآنی که توسط بانک پایاپای یوآن ایجاد می ­شود.

بانکهای زیادی در آمریکا پتانسیل عملیاتی و زیرساختهای مورد نیاز برای انجام وظایف بانک پایاپای یوآن را دارند.

شکل 1: مدل بانک پایاپای یوآن

مزایای مدل بانک پایاپای یوآن:

• راهکار بر اساس بازار که پرداختهای نهایی و به­موقع ارایه می­کند که لزوما نیازی به همزمانی با ساعات کاری در چین ندارد؛
• بهبود پردازش پرداختها و مدیریت نقدینگی یوآنی از یک منبع که خود را با شرایط مناطق جغرافیایی خارج از چین وفق داده است؛
• خدماتی که بصورت متمرکز توسط بانک پایاپای یوآن ارایه می­شود، ممکن است هزینه ­های عمیاتی سیستم را کاهش دهد؛
• استفاده از این زیرساخت به کسب­ وکارها کمک می­ کند تا مدیریت ریسک و بازبینی مقررات انجام دهند که این فرآیند، باعث تسریع فرآیندهای بازار آنها خواهد شد؛

معایب بانک پایاپای یوآن:

• در برخی مناطق جغرافیایی، این موضوع یک راهکار دوگانه است و هنوز نتوانسته به سطح خدمات مطلوب برسد؛
• همچنان از فرآیندهای بانک کارگزار استفاده می­شود که محدودیتهایی برای صرفه­ جویی در هزینه و بهبود کارایی ایجاد می­ کند؛

2-2. مدل اتاق پایاپای یوآن

یک اتاق پایاپای[2] برای پرداختهای یوآنی در خارج از چین ایجاد می­ شود. مدل اتاق پایاپای رویکرد بانک پایاپای را با اجرای تجارب اداره عمومی و فرآیندهای عملیاتی بهبود می­دهد. اعضای اتاق پایاپای، مالک آن هستند و بطور قابل توجهی تحت دخالت اعضایش قرار دارد. این اعضا هر کدام بطور مساوی مسئول تامین مالی اتاق پایاپای هستند. بانکهایی که از این گزینه استفاده می­ کنند، صرفا صاحب حساب نیستند، بلکه آنها در سیاست کسب­ وکار و الزامات پایاپای هم ورود می­ کنند.

قوانین اتاق پایاپای توسط خودش و در تطابق با الزامات و انتظارات نهادهای مقررات گذار و بانکهای مرکزی تعیین می­شود. خدمات اتاق پایاپای به اعضای آن و مشارکت­کنندگان مستقیم و غیرمستقیم ارایه می­شود. اتاق پایاپای از یک یا چند بانک پاپایای استفاده می­ کند که آنها حسابهای یوآنی را نگهداری می­کنند. اتاق پایاپای در کشور دیگر نیز دارای مجوز هست و الزامات قانونی آن کشور را رعایت می­کند که شامل تاییدات چین و آن کشور خارجی و نیازمندیهای زیرساخت فنی است.

با مدل اتاق پایاپای، نقدینگی یوآنی مورد نیاز، توسط بانکهای مشارکت­کننده تامین و مورد استفاده قرار می­ گیرد (پرداختهای وارده و صادره، خطوط اعتباری، کاهش و افزایش ناشی از تبادلات لحظه­ای یوآن با سایر ارزها) که این نقدینگی در حسابهایشان نرد بانک (های) پایاپای یوآن است. اتاق پایاپای ممکن است به صورت مستقیم نیز خطوط نقدینگی پشتیبان[3] کسب نماید.

شکل 2: مدل اتاق پایاپای یوآن

توازن این حسابها با سپرده ­های کارگزاری یوآنی نزد بانک مرکزی چین پوشش داده می­ شود. بر این اساس، بانک پایاپای یوآن باید تاییدات و نظارت متناسبی را در چین و کشور مقصد داشته باشد. بعنوان مثال، اگر بانک پایاپای یوآن در ایالات متحده فعالیت داشته باشد، باید نزد فدرال رزرو حساب داشته باشد، با سیستم CHATS هنگ­ کنگ و با سیستم CNAPS بانک مرکزی چین نیز مشارکت داشته باشد تا بتواند پرداختهای برون ­مرزی بین چین و ایالات متحده را کامل نماید.

3. مهمترین مراکز پایاپای یوآن

تاکنون بیش از 17 مرکز پایای یوان در نقاط مختلف جهان ایجاد شده است. ایجاد این مراکز یکی از برنامه­های اصل بانک مرکزی چین، در بین ­المللی کردن یوآن بوده است. مهمترین مراکز پایاپای یوان در ادامه مورد بحث قرار می­ گیرد.

شکل 3: مسیر توسعه بازار یوآن در هنگ کنگ

3-1. هنگ ­کنگ و ماکائو

بخاطر موقعیت ممتاز هنک­ کنگ بعنوان منطقه اداری ویژه (SAR) چین و بعنوان یک مرکز مالی بین­ المللی شناخته­ شده، هنگ­ کنگ مخاطب مستقیم سیاستهای مسئولان بانک مرکزی چین برای ایجاد و توسعه بازار یوآن خارج از چین بوده است. در نتیجه، هنگ­ کنگ بعنوان بزرگترین بازار یوآن خارج از چین شناخته می­ شود. هنگ­ کنگ هاب جهانی تسویه تجارت یوان و تبادل یوان با سایر ارزها بوده است (حدود 34 درصد). ماکائو نیز مرکز دیگر پیشرو در توسعه بازار یوآن خارج از چین است که البته به دلیل تمرکز داخلی، تاثیرش محدود شده است.

با معرفی و توسعه بعدی برنامه پایلوت تسویه تجارت با یوآن، تراکنشهای تجاری برون­ مرزی با یوآن در هنگ­ کنگ از سال 2010 به بعد به سرعت رشد داشته است؛ بطوریکه در سال 2013، کل تسویه تجارت با یوآن 4.63 تریلیون یوآن بود که 3.84 تریلیون یوآن در هنگ کنگ انجام شد (یعنی در حدود 83 درصد از کل تراکنشها). علاوه بر این، هنگ­ کنگ بزرگترین بازار نقدینگی یوآن خارج از چین می­ باشد.

سپرده­ های یوآنی مشتریان از 12 میلیارد یوآن در سال 2004 به 1053 میلیارد یوآن در سال 2013 رسید. این رشد در ابتدا بوسیله سپرده­ های خرد به منظور کسب سود انجام می­ شد، اما بعدا و با ورود شرکت ها که در تجارت برون­ مرزی با یوان درگیر بودند، این رشد به سرعت توسعه یافت (3).

3-2. سنگاپور

سنگاپور نقش حیاتی در ارتباطات چین با کشورهای آسه ­آن ایفا می­کند. در بین کشورهای آسه­ آن، بیشترین سرمایه­گ ذاری چین در این کشور انجام شده است. بعد از هنگ ­کنگ، این کشور بزرگترین هاب یوآن خارج از چین می­باشد. تجارت بین چین و سنگاپور در حدود 20 درصد از تجارت بین چین با کشورهای آسه ­آن را تشکیل می­ دهد. به منظور استفاده بیشتر از یوآن، در جولای 2012، این دو کشور تعهدات ارتقای خدمات بانکی با در قالب قرارداد تجارت آزاد چین-سنگاپور (CSFTA) پذیرفتند.

بنابراین، مقامات بانک مرکزی چین، یک بانک چینی را برای انجام تراکنشهای یوآنی در چین تعیین کردند. در جولای 2013، شعبه سنگاپور بانک ICBC بعنوان بانک پایاپای یوآن در سنگاپور انتخاب شد و خدمات خود را یک ماه بعد آغاز کرد. در پایان همان سال، 67 نهاد مالی حسابهای بین­ بانکی یوآنی افتتاح کردند و حجم یوآن پایاپای­ شده، به 2.6 تریلیون یوآن رسید. در اکتبر 2013، سپرده­ های یوانی در سنگاپور در حدود 172 میلیارد یوآن بود که افزایش 70 درصدی را در ظرف 10 ماه نشان می­ دهد (3).

3-3. تایوان

بهبود ارتباطات سیاسی بین چین و تایوان منجر به امضای قرارداد همکاریهای اقتصادی (ECFA) در سال 2010 شد. اما تا سال 2012، بانکها اجازه نداشتند که در تایوان شعبه تاسیس کنند. علیرغم تجارت قابل توجه، تایوان با تاخیر در حوزه کسب ­وکارهای مرتبط با یوآن ورود کرد. در فوریه 2013 و به دنبال انتخاب شعبه تایپه بنک آو چاینا بعنوان بانک پایاپای، تایوان به صورت رسمی اعلام کرد که قصد دارد کسب ­وکارهای مرتبط با یوآن را توسعه دهد. از آن زمان، فعالیتهای مرتبط با یوآن به سرعت رشد کرد و سپرده­ گذاری یوانی از 39 میلیارد یوآن به 215 میلیارد یوآن در سال 2014 رسید. حجم تجارت تسویه­ شده یوآنی نیز بالغ بر 1.9 تریلیون یوآن بود که افزایش 53 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. حجم کلی تامین مالی تجارت (Trade Finance) نیز در این سال به عدد 86.8 میلیارد یوآن رسید.

3-4. لوکزامبورگ

بزرگترین بانکهای چینی (بنک آو چاینا، بانک بازرگانی و صنایع چین و بانک ساختمان چین) مرکز عملیات اروپایی خود را در لوکزامبورگ قرار داده­ اند. در حال حاضر، لوکزامبورگ بزرگترین بازار یوآن در اروپا از لحاظ سپرده، وامها، اوراق منتشره و دارایی در صندوقهای سرمایه­ گذاری است. لوکزامبورگ هم­ اکنون هاب و نقطه ورود سرمایه­ گذاران چینی به اروپا و بصورت معکوس هاب سرمایه ­گذاران اروپایی در چین است. تا سال 2013، 64 میلیارد یوان، حجم سپرده­ گذاری یوانی در لوکزامبورگ بوده است و میزان وامهای پرداختی 54 میلیارد یوآن بود. علاوه بر این، داراییهای صندوقهای سرمایه­ گذاری به یوآن نیز به عدد 256 میلیارد یوان رسیده است.

مطابق با داده­ های وزارت تجارت چین، لوکزامبورگ مقصد بیشترین حجم سرمایه­ گذاری مستقیم چینی ها در اروپا بوده است. در پایان سال 2012، میزان سرمایه­ گذاری چینی ها در این کشور به عدد 8.98 میلیارد دلار رسید که 28 درصد سرمایه­گذاری در منطقه جغرافیایی اروپا و 47 درصد سرمایه­ گذاری در محدوده پولی یورو بوده است (3).

3-5. لندن

بعنوان یکی از مراکز پیشرو مالی جهان، لندن نقش کلیدی در انسجام بازارهای سرمایه بین­ المللی ایفا کرده و در پشتیبانی از بین­ المللی ­شدن یوآن نیز پیشرو بوده است. در طول چهارمین گفتگوی مالی و اقتصادی بین دو کشور در سال 2011، مقامات رسمی چین و بریتانیا پذیرفتند که از توسعه کسب ­وکار یوانی در لندن حمایت کنند. در بین کشورهای گروه 7، بریتانیا اولین کشوری بود که یک پیمان پولی دوجانبه با چین امضاء کرد. با وجود بخش مالی توسعه ­یافته، لندن تنوع وسیعی از محصولات و خدمات مالی مبتنی بر یوآن ارایه کرد.

تجارت بین چین و بریتانیا در سالهای اخیر رشد قابل توجهی داشته است و بریتانیا بعد از آلمان و هلند، سومین شریک تجاری چین در اروپا محسوب می­شود. در سال 2010، بانک بریتانیایی HSBC، اولین تراکنش تسویه تجارت برون مرزی با یوآن را در هنگ­ کنگ انجام داد.

بعد از لوکزامبورگ، بریتانیا دومین کشور مقصد سرمایه­ گذاری مستقیم خارجی چینی ها بوده است. حجم تجمعی ورود سرمایه چینی به بریتانیا در سال 2012 به 8.93 میلیارد دلار رسیده است.حجم سپرده­ های یوآنی در لندن به 15 میلیارد یوآن رسیده است. مطابق دادهای BIS، حجم تجارت یوآن در بازار ارز لندن در سال 2013، به 24.3 میلیارد یوآن رسیده است که این رقم 16.5 درصد تجارت یوآن در بازار فارکس است (3).

3-6. پاریس و فرانکفورت

مهمترین شریک تجاری چین در اروپا، آلمان است و فرانسه در رتبه چهارم قرار دارد. همانگونه که چین در تلاش است تا یوآن را به یک ارز تسویه تجاری تبدیل نماید، حجم رو به رشدی از تجارت بین چین و این دو کشور با یوآن تسویه می­شود. همچنین، شرکتهای آلمانی و فرانسوی در زمره شرکتهای فعال در انتشار اوراق قرضه یوآنی هستند.

در سال 2013، وزیر اقتصاد حمل و نقل فرانکفورت اعلام کرد که  یک گروه کاری ایجاد کرده است تا این شهر را به یک مرکز بین­ المللی یوآن تبدیل نمایند. در سال 2012 و طی اجلاس سینو-جرمن، دو کشور توافق کردند که از ارزهای یوآن و یورو برای تسویه تجارتشان استفاده نمایند. البته آماری در خصوص حجم این تسویه منتشر نشد.

بیش از 10 درصد از حجم تجارت بین فرانسه و چین، با یوآن تسویه می ­شود. علاوه بر این، طبق داده­ های سوئیفت، فرانسه رتبه اول در منطقه پولی یورو و رتبه پنجم جهانی در حجم پرداختهای یوآنی را به خود اختصاص داده است.

حجم سپرده­ گذاری یوآنی در پاریس به 20 میلیارد یوآن رسید. در مورد وام های پرداختی، داده­ های چندانی در دسترس نبوده است. حجم تجارت یوآن در بازار فارکس لندن و فرانکفورت نیز قابل توجه نبوده است (3).

3-7. کانادا

کانادا اولین کشور در آمریکای شمالی است که مرکزیت تجارت یوآنی را می ­پذیرد. در تاریخ 24 مارس 2015، مقامات چینی به صورت رسمی پذیرفتند که یوآن بصورت مستقیم و بدون نیاز به تبدیل به دلار آمریکا در کانادا خرید و فروش شود. آنها امیدوارند که این اقدام باعث تقویت تجارت دوجانبه شود.

با ایجاد این مرکز، کسب ­وکارهای مستقر در کانادا قادر خواهند بود از نهادهای مالی محلی برای انجام تراکنشهای یوآنی استفاده کنند، مشروط به اینکه آن نهاد مالی، عضو مرکز پایاپای یوآن باشد. بانک رویال کانادا نیز اذعان داشته است که این مرکز بصورت الکترونیکی و با استفاده از زیرساختهای فعلی مانند شبکه­های ارتباطی استفاده خواهد کرد و نیازمند بکارگیری زیاد سرمایه، نیروی کار و دیگر منابع نخواهد بود.

وزارت دارایی ایالت بریتیش کلمبیا مرکز پایاپای یوان در کانادا را چنین توصیف می­ کند: یک پلتفورم تجاری رایانه­ای که توسط نهادهای مالی بخش خصوصی مدیریت می­شود. مرکز پایاپای یوآن یک "مکان" نیست. بلکه یک شیوه انجام کسب­وکار، تجارت، بانکداری و سرمایه­ گذاری یوآنی است. مکان بانک پایاپای در تورنتو، تعیین­ کننده این مرکز نیست. این مرکز یوآنی در کانادا، باید یک اقدامی باشد که کل کسب­ وکارها در کانادا به آن ورود کنند.

بانک صنعتی و تجاری چین (ICBC) اعلام کرد که ساعات فعالیت مرکز یوانی در کانادا برای انجام فعالیت های پایاپای و تسویه یوان در هر روز هفته انجام خواهد شد که این امر نشان می­ دهد این مرکز می­تواند خدمات خود را - حتی زمانی که نهادها و بازارهای آسیایی بسته هستند - نیز ارایه نماید. کانادا دارای مناطق زمانی متعددی است که خرید و فروش یوآن می­ تواند به صورت مستمر در همه جای جهان انجام شود.

در خصوص کاهش هزینه­ های تبدیل ارز برای صادرکنندگان کانادایی، اتاق بازرگانی کانادا می­گوید: کسب ­وکارهای کانادایی می­ توانند در حدود 6.2 میلیارد دلار در طول 10 سال کاهش هزینه داشته باشند؛ چرا که دلار کانادا بطور مستقیم به یوان چین تبدیل می­ شود و نیازی نیست که پرداخت های مرتبط با تجارت به صورت غیرمستقیم و از طریق یک ارز ثالث صورت پذیرد و این کاهش هزینه به صادرکنندگان اجازه می­ دهد که در بازارهای بین ­المللی، رقابتی­ تر عمل نمایند. وجود این مرکز یوانی در کانادا توسعه­ بازارهای مشتقه یوانی در کانادا را تشویق می­ کند که باعث کاهش ریسک نرخ ارز می ­شود.

موسسه بازارهای مالی BMO می­گوید: با استفاده از این مرکز یوانی و به دلیل تبدیل مستقیم دلار کانادا به یوآن، کسب­ وکارها در کانادا قادر خواهند بود در هر قرارداد، 5 تا 8 درصد کاهش هزینه داشته باشند. زمانیکه این مرکز راه­اندازی شود، کسب­وکارها قادرخواهند بود که وجوه یوانی خود را در حساب های سپرده یوانی نگهداری کنند که هزینه ­های تبدیل ارز را نیز در تجارت با چین به همراه نخواهد داشت.

اتاق بازرگانی کانادا معتقد است که با راه­اندازی این مرکز یوآنی، ظرف 10 سال آینده، ارز صادرات کانادا به چین 21 تا 32 میلیارد دلار افزایش خواهد داشت. وزارت دارایی ایالت بریتیش کلمبیا نیز انتظار دارد که در دهه آینده صادراتش به چین 9.4 میلیارد دلار افزایش یابد.

3-8. دوحه

در تاریخ 14 آوریل 2015، نخستین مرکز پایاپای یوآن در خاورمیانه در قطر راه ­اندازی شد. راه­ اندازی این مرکز زیرساختهای لازم را برای توسعه یوآن در قطر و سایر کشورهای همسایه آن ایجاد کرده است. رئیس بانک مرکزی قطر در این خصوص گفت: این مرکز سرمایه­­ گذاری برون­مرزی یوآنی و تامین مالی بوسیله این ارز را تسهیل می­ کند که باعت بهبود ارتباطات تجاری و اقتصادی بین چین و منطقه می­شود؛ این مرکز جایگاه قطر را بعنوان یک هاب مالی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ارتقاء خواهد داد. شعبه بانک ICBC در دوحه، بعنوان بانک پایاپای برای این مرکز در نظر گرفته شده است که انتظار می­ رود به شرکتهای خاورمیانه سرویس دهد.

یک بانک پایاپای می­تواند تمام قسمتهای تراکنش مرتبط با یک ارز را - از زمانی که تعهد ایجاد می­شود تا زمان تسویه آن - انجام دهد که این فرآیند باعث کاهش هزینه ­ها و زمان انجام تجارت خواهد شد. آقای جیانگ­ کنیگ مدیر شعبه دوحه بانک ICBC گفت: این مرکز تراکنشهای بین شرکتها در منطقه و چین را تسهیل خواهد کرد، چرا که به آنها امکان خواهد داد که تجارت­شان را بطور مستقیم با یوآن انجام دهند. این فرآیند تجارت از کانال قطر را افزایش داده و همکاریهای دوجانبه اقتصادی بین چین و قطر را توسعه خواهد داد  (4).

3-9. استرالیا

در تاریخ 14 نوامبر 2014، بانک مرکزی چین اعلام کرد که شعبه سیدنی بنک­ آو چاینا (BOC) بعنوان بانک پایاپای در استرالیا بعنوان یک بانک پایاپای یوآن عمل خواهد کرد. یک بانک پایاپای یوآن، استفاده از یوآن را در مبالغ حجیم تسهیل خواهد کرد. بانک پایاپای یوآن خدمات زیر را ارایه خواهد کرد:

• ارتباط مستقیم با نقدینگی یوآنی که توسط بانک مرکزی چین تامین می­ شود؛
• برای پرداختهای از طریق چین، این مرکز دسترسی به سامانه پرداخت آنی چین (CNAPS) را فرآهم می­کند؛
• اگر چنین ترتیبات مشابهی (از طریق این مرکز) در هنگ­­ کنگ در دسترس قرار گیرد، دسترسی به حسابهایی که بنک­ آو چاینا نزد بانک مرکزی چین در حجم بالا دارد نیز تسهیل می­شود.

BOC در سیستم پایاپای استرالیا (ASX’s Austraclear) ثبت شده است. این اقدام به مشارکت­کنندگان در نظام بانکی استرالیا امکان می­ دهد که پرداخت های یوانی را از طریق این مرکز انجام دهند. نهایتا این انتقالات در حساب مشارکت­ کنندگان نزد BOC منعکس می­ شود (5).

3-10. مالزی

در آوریل 2015، شعبه مالزی BOC بعنوان بانک پایاپای یوآن در مالزی ثبت شد. این بانک تراکنشهای برون­ مرزی یوآنی را مدیریت کرده و تجارت و سرمایه­ گذاری را توسعه خواهد داد. قبل از این اقدام، برای انجام پرداخت های بین دو کشور، ابتدا باید رینگیت مالزی به دلار و سپس به یوان تبدیل می­ شد. با ایجاد این اتاق پایاپای در مالزی، رینگیت مالزی بطور مستقیم و بدون نیاز به ارز ثالث، به دلار تبدیل خواهد شد و هزینه تبدیل ارز هم از بین خواهد رفت.

حضور یک بانک پایاپای یوآن در مالزی به نهادهای مالی این کشور امکان خواهد داد، که خدمات تراکنشهای یوآنی خود را بصورت رقابتی عرضه کنند. نخست وزیر مالزی نیز اعلام کرد: این (مرکز) بعنوان یک کاتالیزور از رشد سریع تجارت، سرمایه­ گذاری و جریانهای مالی بین دو کشور پشتیبانی می­ کند. این بانک یک عضو استراتژیک نظام مالی مالزی و زیرساختهای آن خواهد شد که حجم نقدینگی یوانی قابل توجهی را برای نیاز نهادهای مالی و کسب ­وکارهای مالزی تامین خواهد کرد (6).

3-11. مسکو

در تاریخ 22 مارس 2017، بانک ICBC - شعبه مسکو بعنوان بانک پایاپای یوآن در روسیه معرفی شد. با مدیریت بانکهای مرکزی دو کشور، این بانک برای مشتریانش خدمات پایاپای سریع و پایداری را ارایه خواهد کرد. با این اقدام، امکان تسویه یوآن در این کشور فرآهم خواهد شد که فشار ناشی از تحریم های ایالات متحده و اروپا را بر روی روسیه کمتر خواهد کرد (7).

3-12. کره جنوبی

در تاریخ 4 جولای 2014، شعبه سئول بانک ارتباطات چین بعنوان بانک پایاپای یوآن در کره ­جنوبی انتخاب شد تا از این طریق تبادل یوان-وون بصورت مستقیم صورت پذیرد. توسعه این مرکز ریسک تبادل ارز و هزینه­های آنرا کاهش می­ دهد. تحت این اقدام، دو طرف در مورد پذیرش محصولات مالی یوانی در بازار بورس کره جنوبی تلاش خواهند کرد (8).

4. جمع بندی و نتیجه گیری

یکی از ابزارهای اصلی در پیشبرد سیاست بین­ المللی ­شدن یوآن، ایجاد مراکز پایاپای یوآن بوده است که تاکنون در شهرهای مهم دنیا چنین مراکزی ایجاد شده و حجم تبادلات یوآنی آنها به شدت رشد کرده است. دو نوع استراتژی می­توان در ادامه این فرآیند پیگیری نمود:

1. ایجاد یک مرکز پایاپای یوآن در ایران و توسعه تجارت یوآنی با چین؛
2. الگوبرداری از چین در توسعه مرکز پایاپای یوآن و ایجاد مراکز پایاپای با پول ملی در کشورهای مهم طرف تجارت.

در حالت دوم، عملا سایر کشورها از پولی ملی ایران استفاده خواهند کرد. کشورهای عراق و افغانستان استعداد بیشتری برای راه­اندازی چنین مراکزی دارند.

5. فهرست منابع

1. Owen, Caroline. RMB Internationalization Update: The Evolution Continue. s.l. : RMB Global Advisors, 2017.
2. Rajotte, James. A NORTH AMERICAN RENMINBI HUB: CANADA AS THE LEADER. s.l. : Standing Committee on Finance, House of Commons, Canada, 2015.
3. Where do you Renminbi? a comparative syudy of cross-border RMB centers. Luxembourg : PWC, 2015.
4. Torchia, Andrew. Qatar launches first Chinese yuan clearing hub in Middle East. [Online] Reuters, 04 14, 2015. [Cited: 10 01, 2017.] https://www.reuters.com/article/qatar-china-yuan/qatar-launches-first-chinese-yuan-clearing-hub-in-middle-east-idUSL5N0XB2D220150414.
5. What does a Sydney RMB clearing Bank mean? [Online] King & Wood Mallesons, 11 04, 2014. [Cited: 01 10, 2017.] http://www.kwm.com/en/au/knowledge/insights/what-does-a-sydney-rmb-clearing-bank-mean-20141119.
6. Malaysia gets to set up yuan clearing house. [Online] Star Media Group Berhad, 11 11, 2014. [Cited: 10 01, 2017.] http://www.thestar.com.my/business/business-news/2014/11/11/malaysia-gets-to-set-up-yuan-clearing-house/.
7. Russia to Open Yuan Clearing Center in Moscow. [Online] Caixin Global, 05 20, 2017. [Cited: 10 01, 2017.] http://www.caixinglobal.com/2017-03-20/101068122.html.
8. Bank of Communications designated as clearing bank for won-yuan trading in S.Korea. [Online] China Daily Information Co, 07 04, 2014. [Cited: 10 10, 2017.] http://www.chinadaily.com.cn/business/2014-07/04/content_17648891.htm.
9. Furong, CHU. Global RMB Services to Financial Institutions. Vienna  : Bank of China, Financial Institutions Department, 2015.

[1] Clearing Bank Model

[2] Clearing House

[3] Backup Liqiudity Line